Catone il Censore

Marcus Porcius Cato aequitate atque morum integritate eminuit. Quaesturam, aedilitatem, praeturam, consulatum magna cum prudentia atque virtute gessit; praecipuam autem glo riam censurà obtinuit: nam, summa severitate senatores pravos vel ineptos expulsit, immodi cos sumptus magistratuum prohibuit, legibus maiestatem restituit, pericula non vitavit pro rei publicae salute. Etiam in re militari peritus fuit et Celtiberos, pugnacem Hispaniae gentem, pro fligavit. In omnibus rebus singularem industriam exercuit: nam et agricola sollers et peritus iuris et magnus imperator et probabilis orator fuit. Nec litteras sprevit: scripsit enim de rebus gestis populi Romani et de originibus omnium Italiae gentium.

Marco Porcio Catone si distinse per l’onestà e l’integrità dei costumi. Gestì la questura, l’edilità, la pretura e il consolato con grande saggezza e valore; inoltre grazie alla censura ottenne una particolare gloria: infatti con grandissima severità cacciò i senatori corrotti o inetti, proibì le spese eccessive dei magistrati, restituì dignità alle leggi, non evitò pericoli per il benessere della repubblica. Anche in ambito militare fu abile e sbaragliò i Celtiberi, combattiva popolazione della Spagna. In ogni circostanza dimostrò straordinaria industriosità: infatti fu un instancabile contadino, un esperto di diritto, un valente generale e un lodevole oratore. Non disprezzò la letteratura: infatti scrisse delle imprese del popolo Romano e delle origini di tutte le popolazioni dell’Italia.