Due contrastanti personalità: Scipione e Mummio

Eodem anno quo Carthago a Scipione diruta est, L. Mummius Corinthum funditus eruit, urbem Graeciae clarissimam. Ut earum rerum gestarum memoria in perpetuum servaretur, Scipio appellatus est Africanus, Mummius Achaicus. Uterque censuram exercuit anno centesimo quadragesimo secundo a. Ch. n., non sine cum collega contentionibus. Nam duobus his imperatoribus diversi mores, diversa studia fuerunt. Scipio artium omnisque doctrinae admirator fuit: eruditione enim omnes alios imperatores superavit atque otium saepe ad litterarum studium consumpsit. Polybium etiam Panaetiumque, viros doctissimos, domi militiaeque secum habuit; corpore periculis exercitato animoque disciplinisvariis, semper artibus et belli et pacis maxima cum sollicitudine incubuit. Mummius contra rudis ac omnis artis imperitus fuit. Uter maior fuit? Neuter, quia uterque pariter gloriam rei publicae auxit.

Nello stesso anno in cui Cartagine fu distrutta da Scipione, Lucio Mummio distrusse dalle fondamenta Corinto, città molto illustre della Grecia. Affinché si conservasse in eterno il ricordo di quelle imprese, Scipione fu soprannominato “Africano”, Mummio “Acaico”. Entrambi esercitarono la censura nel 142 a.C., non senza conflitti con il collega. Infatti questi due condottieri ebbero diversi costumi, diverse inclinazioni. Scipione fu ammiratore delle arti e di ogni disciplina: infatti superò gli altri condottieri in cultura e spesso trascorse il tempo libero nello studio della letteratura. Ebbe con sé, in pace e in guerra, Polibio e Panezio, uomini molto colti; con il corpo esercitato nei pericoli e l’animo nelle diverse disciplina, si occupò sempre delle arti della guerra e della pace con grandissima sollecitudine. Mummio invece fu ignorante e inesperto di ogni arte. Chi dei due fu più grande? Nessuno dei due, poiché entrambi accrebbero in egual misura la gloria dello Stato.