I Germani non rispettano la tregua

At hostes, ubi primum nostros equites conspexerunt, quorum erat quinque milium numerus, cum ipsi non amplius octingentos equites haberent, quod ii, qui frumentandi causa ierant trans Mosam, nondum redierant, nihil timentibus nostris, quod legati eorum paulo ante a Caesare discesserant atque is dies indutiis erat ab his petitus, impetu facto celeriter nostros perturbaverunt; rursus his resistentibus consuetudine sua ad pedes desiluerunt; subfossis equis compluribusque nostris deiectis, reliquos in fugam coniecerunt. In eo proelio ex equitibus nostris interficiuntur quattuor et septuaginta, in his vir fortissimus, Piso Aquitanus, amplissimo genere natus. Hic, cum fratri intercluso ab hostibus auxilium ferret, illum ex periculo eripuit, ipse equo vulnerato deiectus fortissime restitit: cum circumventus cecidisset atque id frater procul animadvertisset, incitato equo se hostibus obtulit atque interfectus est.

Corso di lingua latina per il biennio – Unità 14-25 (Volume II) – Cesare

Ma i nemici, non appena scorsero i nostri cavalieri, il cui numero era di 5000, mentre (avversativo) essi non disponevano di più d’ottocento unità di cavalleria, giacché coloro che s’erano diretti oltre la Mosa, a cercare approvvigionamenti, non avevano ancora fatto ritorno, senza che i nostri temessero alcunchè, dal momento che i loro legati s’erano separati poco prima da Cesare, e quel giorno gli era stato richiesto da costoro come tregua, lanciatisi all’assalto, portarono celermente scompiglio tra i nostri. Giacché i nostri comunque resistevano, essi balzarono a terra, secondo la loro consuetudine; abbattuti i cavalli e caduti gran parte dei nostri, essi costrinsero i superstiti alla fuga. In quel combattimento furono massacrati (lett: presente) 74 dei nostri cavalieri, tra costoro Pisone Aquitano, uomo molto valoroso, di nobilissima stirpe. Egli, recando soccorso al fratello, circondato dai nemici, lo strappò al pericolo, mentre egli stesso, allorché il suo cavallo fu ferito, sbalzato a terra, resistesse assai valorosamente: una volta che egli cadde, giacché suo fratello si rese conto di ciò da lontano, spronato il cavallo, si volse contro i nemici, e fu anch’egli ucciso.