La clemenza di Cesare

Pompeianis ad Thapsum, urbem proconsularis Africae, profligatis, Caesar tandem victorias suas splendidis triumphis celebravit, quorum primus de Gallia fuit, secundus de Aegypto, tertius de Ponto, quartus de Numantia. Tanta eorum magnifi centia fuit, ut superata sit omnium priorum triumphorum gloria. Sed nihil aliud gratius Romanis fuit, quam dictatoris venia omnibus qui contra eum pugnavissent (= pugnaverant). Ipse optimum existimavit clementiam adhibere, ut et partium odia et civium animi placarentur. Haec optio tam opportuna fuit, ut auctoritas potestasque Caesaris firmatae sint. Nonne Caesar animi sui totam magnitudinem hoc modo ostendit? Quidam viri tamen, ut Quintus Ligarius, postquam tam benignam veniam impetraverant, contra Caesarem coniurare non dubitaverunt.

Dopo aver sconfitto i Pompeiani presso Tapso, città dell’Africa proconsolare, Cesare celebrò finalmente le sue vittorie con splendidi trionfi, dei quali il primo fu sulla Gallia, il secondo sull’Egitto, il terzo sul Ponto, il quarto su Numanzia. La loro magnificenza fu così grande che si superò la gloria di tutti i trionfi precedenti. Ma nient’altro fu più gradito ai Romani del perdono del dittatore a tutti coloro che avevano combattuto contro di lui. Egli stesso ritenne la cosa migliore mostrare clemenza, affinché si placassero gli odi delle fazioni e gli animi dei cittadini. Questa scelta fu così opportuna, che l’autorità e il potere di Cesare si consolidarono. Non è forse vero che in questo modo Cesare mostrò tutta la grandezza del suo animo? Alcuni uomini tuttavia, come Quinto Ligario, dopo che ottennero un perdono così benevolo, non esitarono a cospirare contro Cesare.