La sconfitta di Canne

Quingentesimo et quadragesimo anno ab Urbe condita Hannibal per Alpes venit in Italiam cum LXXX milibus peditum, X milibus equitum, septem et XXX elephantis et, Romanorum copiis ad Trebiam amnem devictis, Flaminio consule ad Trasumenum lacum profligato, in Apuliam contendit. Fabio Maximo dictatori L. Aemilius Paulus C. Terentius Varro consules successerunt. Ambo consules a senatu in Apuliam contra Hannibalem missi sunt, cum sexaginta quattuor milibus peditum et sex milibus ducentis equitum. Romani in planitie apud vicum Cannas aciem instruxerunt. Exercitus utrimque acerrime pugnaverunt. In pugna tria milia Afrorum mortem invenerunt, plurimi Hannibalis milites ex acie vulnerati excesserunt. Nullo tamen proelio, Punico bello, Romani graviorem cladem acceperunt. Nam in pugna consul Aemilius Paulus pugnans interfectus est; hostes interfecerunt aut ceperunt consulares aut praetorios X, senatores XXX, nobiles viros CCC, militum XL milia, equitum III milia et quingentos. In tantis malis tamen Romani nullam pacis mentionem habuerunt, immo plurimos servos manumiserunt atque milites fecerunt.

Eutropio

Nell’anno 540 dopo la fondazione di Roma Annibale attraverso le Alpi giunse in Italia con 80.000 fanti, 10.000 cavalieri, 37 elefanti e, dopo aver sbaragliato le truppe Romane presso il fiume Trebbia, aver sconfitto il console Flaminio presso il lago Trasimeno, si diresse in Puglia. Al dittatore Fabio Massimo succedettero i consoli Lucio Emilio Paolo e Gaio Terenzio Varrone. Entrambi i consoli furono mandati dal senato in Puglia contro Annibale, con 64.000 fanti e 6.200 cavalieri. I Romani schierarono l’esercito in ordine di battaglia nella pianura vicino al villaggio di Canne. Dall’una e dall’altra parte gli eserciti combatterono accanitamente. Nello scontro trovarono la morte 3.000 Africani, moltissimi soldati di Annibale si allontanarono feriti dal campo di battaglia. Ciononostante in nessun combattimento, durante la guerra Punica, i Romani subirono una sconfitta più pesante. Infatti nella battaglia venne ucciso il console Emilio Paolo mentre combatteva; i nemici uccisero o catturarono 10 ex consoli o ex pretori, 30 senatori, 300 nobili, 40.000 soldati, 3.500 cavalieri. Tuttavia in così grandi disgrazie i Romani non fecero nessuna menzione della pace, anzi affrancarono moltissimi schiavi e li arruolarono.