Le guerre Galliche

Anno urbis conditae sexcentesimo nonagesimo tertio C. Iulius Caesar, qui postea imperavit, cum L. Bibulo consul factus est. Galliam et Illyricum cum legionibus decem consecutus est. Is primus vicit Helvetios, qui nunc Sequani appellantur, deinde usque ad Oceanum Britannicum progressus est. Domuit autem annis novem fere omnem Galliam, quae inter Alpes, flumen Rhodanum, Rhenum et Oceanum est et circuitu patet ad bis et tricies centena milia passuum. Britannis mox bellum intulit, quibus ante eum ne nomen quidem Romanorum cognitum erat et, cum obsides recepisset, eos victos stipendiarios fecit. In Galliam reversus autem tributi nomine annuum imperavit stipendium quadringenties, Germanosque trans Rhenum adgressus inmanissimis proeliis vicit. Inter tot successus ter male pugnavit, apud Arvernos semel praesens et absens in Germania bis. Nam legati eius duo, Titurius et Aurunculeius, per insidias caesi sunt.

Eutropio

Nel 693mo anno dopo la fondazione di Roma Gaio Giulio Cesare, che in seguito esercitò il potere, fu nominato console assieme a Lucio Bibulo. Ottenne, con dieci legioni, la Gallia e l’Illiria. Egli per primo vinse gli Elvezi, che ora sono chiamati Sequani, quindi avanzò fino all’Oceano Britannico. Poi in nove anni sottomise quasi tutta la Gallia che si trova tra le Alpi, il fiume Rodano, il Reno e l’Oceano e si estende per un perimetro di tremiladuecento miglia. Subito dopo fece guerra ai Britanni, ai quali prima di lui non era noto nemmeno il nome dei Romani e, avendo ricevuto i loro ostaggi, i vinti li rese tributari. Ritornato poi in Gallia comandò di fornire un tributo annuo di quaranta milioni di sesterzi a titolo d’imposta, e, dopo aver attaccato i Germani al di là del Reno, li vinse in ferocissime battaglie. In mezzo a tante vittorie tre volte combatté senza successo, una volta, lui presente, nel territorio degli Arverni e due volte, mentre era lontano, in Germania. Infatti due suoi luogotenenti, Titurio e Aurunculeio, furono uccisi in un’imboscata.