Orazio Coclite difende il ponte Sublicio

Tarquinius Superbus, Roma expulsus, memor originis suae, in Etruriam contendit et a Veientibus perfugium auxiliumque petit. Tum eorum auxilio, exercitum suum contra Romanos duxit: in proelio Brutus, Romanorum consul, et Arruns, Tarquinii filius, comminus pugnantes, invicem se occiderunt, sed Romani a tyranno libertatem patriae defendentes, pugnam vicerunt. Tum Tarquinius, regnum recuperare optans, a Porsena, Clusinorum rege, auxilium petivit. Porsena ingentibus copiis Romam obsedit et, postquam Romanorum exercitum primo impetu fugaverat, Ianiculum occupavit. Iam Etrusci in urbem ponte Sublicio irrupturi erant («erano sul punto di irrompere»), cum Horatius Cocles, Romanae virtutis exemplum maximum, extremam pontis partem occupavit atque commilitonibus clamavit: «Ego solus impetum hostium sustenturus sum («ho intenzione di sostenere»); vos interea pontem rescindite!». Itaque strenue pugnans, hostibus obstitit, dum commilitones pontem rescindunt. Cum patriam periculo imminenti liberatam vidit, Horatius armatus in Tiberim desiluit atque inter hostium tela incolumis ad suos tranavit.

Tarquinio il Superbo, cacciato da Roma, memore della sua origine, si diresse in Etruria e chiese asilo e aiuto ai Veienti. Allora con il loro aiuto condusse il suo esercito contro i Romani: in combattimento Bruto, console dei Romani, e Arrunte, figlio di Tarquinio, combattendo corpo a corpo, si uccisero a vicenda, ma i Romani, difendendo la libertà della patria dal tiranno, vinsero la battaglia. Allora Tarquinio, volendo recuperare il regno, chiese aiuto a Porsenna, re dei Chiusini. Porsenna assediò Roma con grandi armate e, dopo aver messo in fuga al primo attacco l’esercito dei Romani, occupò il Gianicolo. Gli Etruschi erano già sul punto di irrompere in città dal ponte Sublicio, quando Orazio Coclite, grandissimo esempio di valore Romano, occupò un’estremità del ponte e gridò ai commilitoni: «Io ho intenzione di sostenere da solo l’attacco dei nemici; voi nel frattempo spezzate il ponte!». E così, combattendo valorosamente, si oppose ai nemici, mentre i commilitoni spezzavano il ponte. Quando vide la patria liberata dal pericolo imminente, Orazio si gettò armato nel Tevere e nuotò incolume dai suoi tra i dardi dei nemici.