Pirro e i Romani

Nec vero tantum armis et in campo, sed consiliis quoque et intra urbem cum rege Pyrrho dimicatum est. Quippe post primam victoriam intellecta vir callidus virtute Romana statim desperavit armis seque ad dolos vertit. Nam interemptos cremavit, captivosque indulgenter habuit et sine pretio restituit, missisque legatis in urbem omni modo adnixus est se facto foedere in amicitiam recipi. Sed et bello et pace et foris et domi omnem in partem Romana virtus tum se adprobavit, et Tarentina victoria ostendit populi Romani fortitudinem, senatus sapientiam, ducum magnanimitatem. Omnium virorum vulnera in pectore, multi hostibus suis morte sua commortui, omnium in manibus enses, et relictae in vultibus minae, et in ipsa morte ira vivebat. Quod adeo Pyrrhus miratus est ut diceret: “O quam facile erat orbis imperium occupare, aut mihi Romanis militibus, aut me rege Romanis”.

Esperienze di traduzione – Pag.78 n.2 – Floro

In vero non tanto con le armi e nel campo si combatté contro il re Pirro, ma con stratagemmi e dentro la città. Naturalmente dopo la prima vittoria l’uomo astuto, riconosciuto subito il valore militare romano, perse la speranza nelle forze militari e si volse verso gli inganni. Infatti cremò i morti, trattò con benevolenza i prigionieri e li restituì senza riscatto, e (dopo aver) mandati gli ambasciatori nella città, si sforzò in ogni modo di farsi accettare come amico (in amicizia) stringendo alleanza. Ma inoltre la virtù Romana si dimostrò sia in guerra che in pace sia all’estero che in patria e in ogni parte, e la vittoria Tarantina dimostrò la forza del popolo Romano, la saggezza del senato, la magnanimità dei comandanti. Il dolore nel petto di tutti gli uomini, anche se molti morivano insieme ai loro nemici della loro (stessa) morte, le spade erano nelle mani di tutti e le minacce erano rimaste nei volti, e nella stessa morte sopravviveva l’ira. Per questo Pirro si stupì tanto che disse:<>.