Maestri severi

Augustinus, cum puer erat, flebat quia schola saepe vapulabat et plagae suae irridebantur a levibus hominibus et etiam a parentibus suis. Saepe in antiquis Romanorum scholis neglegentes iuvenes verberabantur et abiciebantur ab acribus magistris, quia interdum male scribebant in tabulis ceratis aut male fabulas legebant. Supplicia atrocia discipulos semper terruerunt. Orbilius Pupilius, Beneventanus, vir acuti ingenio et integri animi, in patria ad studia litterarum incubuit et bonas artes coluit. Romam, cum Cicero consul erat, venit et magna cum diligentia pueros erudivit. Fuit autem naturae acris discipulos, ut Horatius poeta significavit in carmine suo: Orbilium “plagosum” appellat. Nam adulescentulos, et Horatium ipsum, ferula et scutica, si parum diligentes et accurati erant, verberabat.

Grammatica Picta (1) – Pag.185 n.14

Agostino, quando era un fanciullo, piangeva, poiché nella scuola era spesso percosso e perché le sue piaghe venivano derise dagli uomini insensibili e persino dai suoi genitori. Spesso nelle antiche scuole dei Romani i ragazzi negligenti venivano percossi e umiliati dai maestri severi, perché talora scrivevano scorrettamente sulle tavolette cerate oppure perché leggevano scorrettamente le favole. Le terribili torture terrorizzarono sempre gli scolari. Orbilio Pupilio, Beneventano, un uomo di mente acuta e di animo rigido, in patria si applicò agli studi di letteratura e coltivò le arti liberali. Quando era console Cicerone, egli si recò a Roma e, con grande diligenza, istruì i fanciulli. Fu tuttavia di atteggiamento severo nei confronti degli scolari, come il poeta Orazio rivelò in una sua poesia: egli soprannomina Orbilio “il manesco”. Infatti, egli colpiva con la bacchetta e con lo scudiscio i giovinetti e lo stesso Orazio, se loro erano poco diligenti ed accurati.