Cesare parte per la Britannia

Exigua parte aestatis reliqua Caesar, etsi in his locis, quod omnis Gallia ad septentriones vergit, maturae sunt hiemes, tamen in Britanniam proficisci contendit, quod omnibus fere Gallicis bellis hostibus nostris inde subministrata auxilia intellegebat, etsi tempus anni ad bellum gerendum deficeret, tamen magno sibi usui fore arbitrabatur, si modo insulam adisset, genus hominum perspexisset, loca portus aditus cognovisset. Quae omnia fere Gallis erant incognita. Neque enim temere praeter mercatores adit ad illos quisquam, neque iis ipsis quicquam praeter oram maritimam atque eas regiones, quae sunt contra Galliam, notum est. Itaque evocatis ad se undique mercatoribus, neque quanta esset insulae magnitudo neque quae aut quantae nationes incolerent neque quem usum belli haberent aut quibus institutis uterentur neque qui essent ad maiorum navium multitudinem idonei portus, reperire poterat.

Cesare

Rimasto un breve periodo dell’estate Cesare, anche se in questi luoghi, poiché tutta la Gallia è volta a settentrione, gli inverni sono precoci, tuttavia s’accinse a partire per la Britannia, perché comprendeva che in quasi tutte le guerre Galliche gli aiuti ai nostri nemici erano stati forniti da quel luogo, e sebbene stesse per finire la stagione per muovere una guerra, tuttavia reputava che gli sarebbe stato di grande utilità se solo avesse visitato l’isola, avesse esaminato il genere di uomini, avesse conosciuto gli accessi, i porti, le località. Tutte queste cose erano quasi del tutto sconosciute ai Galli. Nessuno infatti va senza motivo verso quei luoghi eccetto i mercanti, e anche a costoro non è nota nessuna cosa al di là del litorale e di quelle regioni che si trovano di fronte alla Gallia. E così, dopo aver chiamato a sè i mercanti da ogni parte, non aveva potuto sapere nè quanto grande fosse l’ampiezza dell’isola nè quali o quante tribù l’abitassero nè quale esperienza di guerra avessero o di quali usanze si valessero nè quali porti fossero adatti ad accogliere un grande numero di navi di grosse dimensioni.