Roma è minacciata su più fronti da nemici agguerriti

Ut primum Hannibal in Italiam venit, Romani Claudium Marcellum consulem ad Nolam, civitatem Campaniae, in Hannibalem miserunt. Sed Punicus dux per Apuliam et Calabriam processit atque multas civitates Romanorum occupavit. Illo (“quel”, abl. sing.) tempore etiam rex Macedoniae Philippus ad Hannibalem legatos mittit et auxilia contra Romanos promittit, si a duce Punico auxilia contra Graecos accipiet. Sed Romani Macedoniae regis legatos rapuerunt, consilia inimica cognoverunt et in Macedoniam Valerium Laevinum miserunt; postea etiam Sardiniam ceperunt et ex Hannibalis imperio eripuerunt. Per multum tempus a Romanis militibus in quattuor (“quattro”, riferito a locis) locis proelia pugnabantur: in Italia Romani Hannibalem oppetiverunt, in Hispania Hasdrubalem, Hannibalis ratrem, Sardos in Sardinia, Philippum in Macedonia. Manlius proconsul victor a Sardinia captivos Romam deportavit, Philippus a Laevino in Macedonia vincitur, in Hispania a Scipionibus Hasdrubal. In Italia Hannibal Romam accessit et equites apud oppidi portam duxit, sed postea, ubi Romani iam ad proelium parati erant, propter consulum et Romanarum copiarum timorem Romā decessit et in Campaniam reparavit; interim Marcellus consul multas regiones Siciliae a Punico imperio liberavit et socias Romanorum fecit.

Ad Litteram – Esercizi 1 – Pag.92 n.27 – Eutropio

Appena Annibale arrivò in Italia, i Romani inviarono contro Annibale il console Claudio Marcello a Nola, città della Campania. Ma il comandante Punico avanzò per la Puglia e la Calabria e conquistò molte città dei Romani. Nello stesso periodo anche il re della Macedonia, Filippo, invia i luogotenenti da Annibale e promette soccorsi contro i Romani, se riceverà (a sua volta) soccorsi contro i Greci dal comandante Cartaginese. Ma i Romani rapirono i luogotenenti del re della Macedonia, seppero (in anticipo) i piani dei nemici e inviarono in Macedonia Valerio Levino; dopo conquistarono anche la Sardegna e la tolsero al dominio di Annibale. Per molto tempo dai soldati Romani si combattevano battaglie in quattro luoghi: in Italia i Romani affrontarono Annibale, in Spagna Asdrubale, fratello di Annibale, in Sardegna i Sardi, in Macedonia Filippo. Il proconsole vincitore Manlio portò prigionieri a Roma dalla Sardegna, Filippo è sconfitto da Levino in Macedonia, Asdrubale dagli Scipioni in Spagna. In Italia Annibale si avvicinò a Roma e portò i cavalieri presso le porte della città, ma poi, quando i Romani erano già pronti per il combattimento, per la paura dei consoli e delle truppe Romane si allontanò da Roma e trovò rifugio in Campania; nel frattempo il console Marcello liberò dal dominio Cartaginese molti territori della Sicilia e li fece alleati dei Romani.