Una risposta sarcastica

In libris veterum memoriarum scriptum est Hannibalem Carthaginiensem apud regem Antiochum facetissime cavillatum esse. Ea cavillatio huiuscemodi fuit. Ostendebat ei Antiochus in campo copias ingentes quas bellum populo Romano facturus comparaverat, iactabat se habere exercitum insignibus argenteis et aureis florentem; inducebat etiam currus cum falcibus et elephantos cum turribus equitatumque frenis, ephippiis, monilibus, phaleris praefulgentem. Atque ibi rex contemplatione tanti ac tam ornati exercitus gloriabundus Hannibalem aspicit et «Putasne» – inquit -«satis esse Romanis haec omnia?». Tum Poenus eludens ignaviam imbelliamque militum eius pretiose armatorum: «Satis, plane satis esse credo Romanis haec omnia, etiamsi avarissimi sunt». Iure dici potest illum tam lepide et tam acerbe repondisse: rex de numero exercitus sui quaesiverat, respondit Hannibal de praeda.

Gellio

Nei libri di antiche memorie si trova scritto che il cartaginese Annibale ironizzò in modo molto fine presso il re Antioco. Quel sarcasmo fu di questo genere. Antioco gli mostrava sulla pianura le ingenti milizie che aveva preparato per fare guerra al popolo Romano, si vantava di avere un esercito scintillante di fregi d’oro e d’argento; esibiva anche i carri con le alabarde e gli elefanti con le torri e la cavalleria risplendente nelle briglie, nelle selle, nei monili, nelle bardature. E allora il re, tutto compiaciuto per la contemplazione di un così grande e tanto adornato esercito, guardò Annibale e chiese: “Ritieni che tutte queste cose siano sufficienti per i Romani?”. Allora il Punico schernendo l’ignavia e l’inettitudine alla guerra dei suoi soldati riccamente armati: “Abbastanza, sì credo che tutte queste cose siano sufficienti per i Romani, anche se sono avidissimi”. Si può dire a ragione che quello rispose con tanta arguzia e tanta asprezza: il re aveva domandato in riferimento al numero del suo esercito, Annibale rispose in relazione al bottino.