Crasso e il nemico temporeggiano in attesa delle mosse dell’avversario

Armis obsidibusque acceptis, Crassus in fines Vocatium et Tarusatium venit. Tum vero barbari commoti, quod aliud oppidum, et natura loci et manu munitum, paucis diebus a Romanis expugnatum erat, legatos mittere, coniurare, copias parare inceperunt. Mittuntur etiam ad civitates Hispaniae legati; ab illis auxilia ducesque arcessuntur. Illorum adventu spe confirmata, magna cum auctoritate et magna cum hominum multitudine Galli bellum gesturi sunt. Id ubi primum Crassus animadvertit, hac re ad consilium delata, cum omnes consentientes intellexit, posterum diem pugnae constituit. Prima luce productis omnibus copiis, duplici acie instituta, auxiliis in mediam aciem coniectis, consilia et motus inimicorum exspectavit. Illi propter multitudinem et veterem belli gloriam paucitatemque nostrorum pugnam sine periculis existimabant, atque sine vulnere et periculo pugnaturi erant, obsessis viis et commeatu intercluso; sic barbari, hoc consilio probato, a ducibus productis copiis, milites suos in castris tenebant. Hac re perspecta, Crassus, postquam hostium cunctationem timoris indicium putavit, omnibus Romanis pugnare cupientibus, milites suos incitavit et ad hostium castra contendit.

Ad Litteram – Esercizi 1 – Pag.190 n.9 – Cesare

Ricevute armi e ostaggi, Crasso andò nei territori dei Vocati e dei Tarusati. Allora i barbari, turbati, dal momento che osservando in quanti pochi giorni dai Romani era stata espugnata un’altra città, protetta sia dalla natura del luogo quale da unesercito a guardia, iniziarono a mandare luogotenenti, per allearsi, a preparare le truppe. Sono mandati ambasciatori anche nelle popolazioni della Spagna; da quelle si procurano truppe ausiliarie e comandanti. Rafforzata la fiducia dall’arrivo di quelli, mediante grande volontà e mediante un gran numero successo uomini, i Galli stavano per combattere. Non da poco Crasso si accorse accadde ciò, riferita in avviso questa situazione, quando vide che tutti erano d’accordo, scelse il giorno successivo per la battaglia. All’alba, fatte avanzare tutte le truppe, schierate in duplice fila, poste al interno le truppe ausiliarie, aspettò le intenzioni e il movimento dei nemici. Quelli, per il gran quantitativo e per l’antica gloria di guerra e con la vista dell’esiguo numero dei nostri, ritenevano la battaglia in assenza di pericoli, e si accingevano a combattere senza offesa e pericolo, presidiate le strade e impedito il vettovagliamento (rifocillamento); così i barbari, approvato questo piano, fatte avanzare le truppe dai comandanti, trattenevano di essi soldati nell’accampamento. Scorta la suddetta cosa, Crasso, dopo quale ritenne l’indugio dei nemici segno di paura, poiché tutti i Romani desideravano combattere, spronò i suoi soldati e si diresse verso l’accampamento dei nemici.