Imprese di un imperatore sanguinario: Aureliano

Aurelianus saevus et sanguinarius neque in ulla re amabilis imperator fuit. Trux omni tempore, etiam filii sororis interfector, disciplinae tamen militaris et morum dissolutorum magna ex parte corrector fuit. Urbem Romam muris firmis cinxit. Templum Soli aedificavit et in eo infinitum auri gemmarumque constituit. Provinciam Daciam, quam Traianus ultra Danubium fecerat, reliquit, vastavit omnem Illyricum et Moesiam, abductosque Romanos ex urbibus et agris Daciae in media Moesia collocavit appellavitque eam Daciam. Occiditur a servo suo fraude: nam is servus nonnullis militaribus viris, amicis ipsius Aureliani, dixit: «Nomina vestra adnotata sunt et Aurelianus occisurus vos est. Prevenite id malum aut caedemini ab ipso imperatore». Aurelianus ab isdem interfectus est in itineris medio, quod inter Constantinopolim et Heracleam est; locus Caenophrurium appellatur. Mors tamen eius inulta non fuit. Meruit quoque inter Divos numerari.

Eutropio

Aureliano fu un imperatore crudele, sanguinario e amabile in nessuna circostanza. Violento in ogni occasione, assassino anche del figlio della sorella, tuttavia fu riformatore in gran parte della disciplina militare e dei costumi dissoluti. Circondò con mura la città di Roma. Eresse un tempio al Sole e in esso pose una quantità infinita d’oro e di pietre preziose. Abbandonò la provincia della Dacia, che Traiano aveva costituito al di là del Danubio, devastò l’intera Illiria e la Mesia, e collocò i Romani portati via dalle città e dai campi della Dacia nel centro della Mesia e la chiamò Dacia. Viene ucciso con l’inganno da un suo schiavo: infatti quel servo disse ad alcuni soldati, amici dello stesso Aureliano: «I vostri nomi sono stati annotati e Aureliano ha intenzione di uccidervi. Prevenite questa sciagura o sarete uccisi dall’imperatore in persona». Aureliano fu ucciso dagli stessi a metà di un itinerario, che si trova tra Costantinopoli ed Eraclea; il luogo è chiamato Cenofrurio. Tuttavia la sua morte non fu invendicata. Ottenne anche di essere annoverato tra gli dèi.