La pietas di Filemone e Bauci

Ovidius, clarus Latinus poeta, narrat olim Iovem et Mercurium, ut hominum magnanimitatem temptarent, de Olympo in terram descendisse atque, forma figuraque hominum sumptis, multa ostia pulsavisse hospitium petituros. Quoniam nec potentes nec divites eos acceperant, dei tandem ad parvam pauperemque Philemonis et Baucidis domum pervenerunt. Sedula anus piusque vir deos libenter acceperunt: mulier statim mensam posuit hospitibusque praebuit exiguum cibum quem sibi paraverat. Dum dei ova oleraque sumunt, senes coniuges, qui unicum anserem, domus custodem, necaturi erant ut hospitibus offerrent, vinum sua sponte in crateribus succrescere viderunt et, prodigio attoniti, hospites deos esse intellexerunt. Tum dei se patefecerunt et Philemonis Baucidisque pietatem collaudaverunt; postea Iuppiter, ut eos magnanima hospitalitate rependeret, promisit duos («i due», acc.) coniuges post mortem in cupressos mutatum iri atque semper una («insieme») futuros esse.

Ovidio

Ovidio, celebre poeta Latino, racconta che un tempo Giove e Mercurio, per mettere alla prova la generosità degli uomini, dall’Olimpo scesero sulla terra e, assunto l’aspetto degli uomini, bussarono a molte porte per chiedere ospitalità. Poiché né i potenti né i ricchi li avevano accolti, gli dèi alla fine giunsero presso la piccola e povera abitazione di Filemone e Bauci. L’attiva anziana e il devoto uomo accolsero con piacere gli dèi: la donna preparò subito la tavola e offrì agli ospiti il poco cibo che aveva preparato per sé. Mentre gli dèi mangiavano uova e verdure, gli anziani coniugi, che stavano per uccidere l’unica oca, guardiana della casa, per offrirla agli ospiti, videro venir su il vino spontaneamente nei vasi e, attoniti dal prodigio, capirono che gli ospiti erano divinità. Allora gli dèi si palesarono e lodarono molto la devozione di Filemone e Bauci; poi Giove, per ripagarli della generosa ospitalità, promise che i due coniugi dopo la morte sarebbero stati trasformati in cipressi e sarebbero stati per sempre insieme.