Mario contro i Cimbri e i Teutoni

Bellum in Numidia contra Iugurtham geritur et Romani consules M. Manlius et Q. Caepio a Cimbris et Teutonis et Tugurinis et Ambronibus, quae erant Germanorum et Gallorum gentes, victi sunt iuxta flumen Rhodanum et magna internicione, quoniam etiam castra sua et magnam partem copiarum perdiderunt. Timor Romae magnus fuit, sicut Hannibalis tempore Punicis bellis, quia iterum Galli Romam veniebant. Ergo Marius post victoriam Iugurthinam iterum consul factus est bellumque ei contra Cimbros et Teutones decretum est. Tertio quoque et quarto consul factus est, quia bellum Cimbricum protrahebatur. Sed in quarto consulatu collegam habuit Q. Lutatium Catulum. Cum Cimbris conflixit et duobus proeliis multos hostes cecìdit, multos cepit et eorum ducem Teutobodum, quinto consul factus est.

Eutropio

In Numidia si fa la guerra contro Giugurta ed i consoli Romani M. Manlio e Q. Cepione furono vinti presso il fiume Rodano dai Cimbri e Teutoni e Tugurini e Ambroni, che erano popoli della Germania e della Gallia e con grande strage, poiché persero anche il loro accampamento e gran parte delle truppe. Ci fu a Roma grande timore, come per Annibale al tempo delle guerre Puniche, che i Galli venissero di nuovo a Roma. Dunque Mario, dopo la vittoria Giugurtina, fu fatto console per la seconda volta ed a lui fu affidata la guerra contro i Cimbri ed i Teutoni. Gli fu conferito il consolato anche per la terza volta e per la quarta, perché la guerra Cimbrica si protraeva. Ma nel quarto consolato ebbe come collega Q. Lutazio Catulo. Si scontrò con i Cimbri ed in due battaglie fece a pezzi molti nemici, molti ne fece prigionieri compreso il loro comandante Teutobodo, fu fatto console per la quinta volta.