Una grande prova d’amicizia

Quod Dionysius, Syracusarum tyrannus, saevissimus erat et omni modo cives excruciabat, Phintias, Pythagorae doctrinae sectator, suis civibus profecturus, decrevit eum interficere. Dum pugione tyrannum percussurus est, Dionysii satellites eum deprehenderunt et tyrannus, qui mortem effugerat, statim eum capite condemnavit. Phintias sententiam aequo animo accepit, sed domum revertere et matrem revisere cupiebat et a tyranno hanc gratiam petivit, praestans reditum suum intra tres («tre») dies. Fidissimum amicum Damonem promissionis sponsorem dedit. Tyrannus, postquam Damonem in vincula coniecerat, Phintiam liberavit. Is matrem revisit, sed eius reditus admodum difficilis fuit, quia prae vehementi pluvia altum ac turbineum flumen transire (inf. pres. att. da transeo) non valebat. Ad horam mortis destinatam, cum iam Dionysii milites Damonem pro Phintia interfecturi erant, repente Phintias pervenit. Dionysius, tanto amicitiae et fidei exemplo commotus, Phintiae libertatem dedit et amicos incolumes dimisit.

Cicerone

Poiché Dionigi, tiranno di Siracusa, era crudelissimo e tormentava i cittadini in ogni modo, Finzia, seguace della dottrina di Pitagora, per essere utile ai suoi concittadini, decise di ucciderlo. Mentre stava per trafiggere il tiranno con un pugnale, le guardie di Dionigi lo catturarono e il tiranno, che era sfuggito alla morte, subito lo condannò a morte. Finzia accettò con animo sereno la sentenza, ma desiderava tornare in patria e rivedere la madre e chiese questa grazia al tiranno, garantendo il suo ritorno in meno di tre giorni. Pose il suo fidatissimo amico Damone come garante della promessa. Il tiranno, dopo che ebbe messo in prigione Damone, liberò Finzia. Egli rivide la madre, ma il suo ritorno fu molto difficile, poiché, a causa della forte pioggia, non riusciva ad attraversare un fiume profondo e vorticoso. All’ora fissata della morte, quando i soldati di Dionigi stavano già per uccidere Damone al posto di Finzia, improvvisamente arrivò Finzia. Dionigi, impressionato da un così grande esempio di amicizia e fedeltà, concesse la libertà a Finzia e lasciò andare illesi gli amici.